گیج فشار و انواع گیج فشار Pressure Gauge
از آﻧﺠﺎﯾﯿﮑﻪ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻓﺮاورش را روي ﺳﯿﺎﻻت اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﻋﺎﻣﻞ اﺳﺎﺳﯽ ﻓﺸﺎر، دﻣﺎ، ﺳﻄﺢ و ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ارﺗﺒﺎط زﯾﺎدي دارﻧﺪ و در واﺣﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺼﻮرت ﻓﺮاواﻧﯽ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي و ﮐﻨﺘﺮل آﻧﻬﺎ دارﻧﺪ.
ﻓﺸﺎر ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﻧﯿﺮوي وارده ﺑﺮ واﺣﺪ ﺳﻄﺢ ﮐﻪ آﻧﺮا ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ اﺧﺘﺼﺎري P ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ. اﯾﻦ ﮐﻤﯿﺖ در ﮔﺎزﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪه را اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ زﯾﺮا ﯾﮑﯽ از ﮐﻤﯿﺎت ﻣﺸﺨﺼﻪ ﮔﺎز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ، از اﯾﻦ رو ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻓﺸﺎر در ﮔﺎزﻫﺎ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﮔﺎز ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮده ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻣﯽ ﺗﻮان از ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﺮاﮐﻢ ﭘﺬﯾﺮي ﮔﺎزﻫﺎ و ﺗﺎﺛﯿﺮات وﯾﮋه ي ﻓﺸﺎر در رﻓﺘﺎر ﮔﺎزﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻓﺸﺎر در ﮔﺎزﻫﺎ ﭘﯽ ﺑﺮد.
اﺛﺮ ﻧﯿﺮو ﺑﺮ روي ﯾﮏ ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد ﮐﻪ ﻧﯿﺮو ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻋﻤﺎل ﺷﻮد. ﻫﺮﭼﻪ ﺳﻄﺢ اﺛﺮ ﻧﯿﺮو روي ﺟﺴﻤﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻓﺸﺎر ﮐﻤﺘﺮ و ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ، ﺑﺮاي ﻟﻤﺲ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﺑﻪ ﺑﺮﯾﺪن اﺟﺴﺎم ﺑﺎ ﭼﺎﻏﻮ و راه رﻓﺘﻦ روي ﺑﺮف ﺑﺎ ﮐﻔﺸﻬﺎي ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺮف ﭘﯿﻤﺎﯾﯽ اﺷﺎره ﮐﺮد.
ﺑﻪ زﺑﺎن رﯾﺎﺿﯽ ﻓﺸﺎر ﺑﺼﻮرت این رابطه ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد: P=F/A ﮐﻪ در آن P ﻓﺸﺎر ، F ﻧﯿﺮو و A ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ اﺛﺮ ﻧﯿﺮو ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻓﺸﺎرﺑﺎ واﺣﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد. واﺣﺪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻓﺸﺎر در دﺳﺘﮕﺎه SI ﭘﺎﺳﮑﺎل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﺑﺮ 1Pa =1N/m2 ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﯾﮏ ﭘﺎﺳﮑﺎل ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘﺪار ﯾﮏ ﻧﯿﻮﺗﻦ ﻧﯿﺮوﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﯾﮏ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺳﻄﺢ ﺟﺴﻤﯽ وارد ﻣﯽ ﮔﺮدد. ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ واﺣﺪي ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺮﺟﻌﯽ ﺑﺮاي ﺳﺎﯾﺮ واﺣﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮده ﺷﻮد اﺗﻤﺴﻔﺮ ﯾﺎ ﺟﻮ (Atmospher) اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺸﺎر ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻫﻮا در ﺳﻄﺢ درﯾﺎ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﭼﻮن ﭘﺎﺳﮑﺎل واﺣﺪ ﮐﻮﭼﮑﯽ ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر اﺳﺖ ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﮐﯿﻠﻮ ﭘﺎﺳﮑﺎل (kpa) ﮐﻪ ﺑﺮاﺑﺮ 1000 ﭘﺎﺳﮑﺎل اﺳﺖ، اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ.
1. ﻓﺸﺎر ﻧﺴﺒﯽ(Gauge pressure)
ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻓﺸﺎر ﻫﻮاي ﻣﺤﯿﻂ (ﻓﺸﺎر ﻫﻮاي ﻣﺤﯿﻂ ﺻﻔﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد) را ﻓﺸﺎر ﻧﺴﺒﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ.
2. ﻓﺸﺎر ﻣﻄﻠﻖ (Absolute pressure)
ﻓﺸﺎري را ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺻﻔﺮ ﻣﻄﻠﻖ (ﺧﻼ) اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺷﻮد، ﻓﺸﺎر ﻣﻄﻠﻖ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ. ﻓﺸﺎر ﻫﻮا + ﻓﺸﺎر ﻧﺴﺒﯽ = ﻓﺸﺎر ﻣﻄﻠﻖ
3. ﻓﺸﺎر ﺧﻼء(Vacuum pressure)
ﻓﺸﺎر ﮐﻤﺘﺮ از ﻓﺸﺎر ﻫﻮاي ﻣﺤﯿﻂ را ﻓﺸﺎر ﺧﻼ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ.
گیج فشار ﻣﺎﻧﻮﻣﺘﺮ Manometer
مانومترها دستگاه‌های اندازه‌گیری فشار ساده و دقیقی هستند. در حالی که چندین نوع مختلف از مانومترها وجود دارد، اما همه‌ی آنها بر این اساس کار می‌کنند که تغییرات فشار باعث بالا و یا پایین رفتن مایع در یک تیوب می‌شود.
ﻣﺎﻧﻮﻣﺘﺮ از ﯾﮏ ﻇﺮف ﺷﻔﺎف ﺣﺎوي ﻣﺎﯾﻊ ﻣﻌﻤﻮﻻً( آب ﯾﺎ ﺟﯿﻮه) ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺼﻮرت ﯾﮏ ﻟﻮﻟﻪ U ﺷﮑﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. دو ﻃﺮف اﯾﻦ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺎز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و دو ﻓﺸﺎر ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ دو ﻃﺮف آن اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد. اﯾﻦ اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﻣﺎﯾﻊ در ﻟﻮﻟﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺑﺎ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي اﯾﻦ اﺧﺘﻼف ﺳﻄﺢ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻓﺸﺎر ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺑﻪ دﺳﺖ آورد.
گیج فشار مانومتر ساده شامل یک مخزن می‌باشد که با مایع پر شده است. معمولاً مخزن محصور بوده و تنها با یک نقطه‌ی اتصال به یک منبع فشار متصل می‌شود تا فشار آن را اندازه‌گیری کند. یک تیوب شفاف که به آن ستون نیز گفته می‌شود به مخزن متصل شده است. ممکن است بالای ستون باز بوده و در معرض فشار اتمسفر قرار گرفته باشد، و یا اینکه تخلیه و مهر و موم شده باشد. مانومترهای با ستون باز معمولاً برای اندازه‌گیری فشار گیج یا در واقع فشارهایی که مرجع آنها فشار اتمسفر می‌باشد، به کار می‌روند. مانومترهای با ستون مهر و موم شده برای اندازه‌گیری فشار مطلق یا در واقع فشارهایی که مرجع آنها صفر مطلق می‌باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرند. گیج فشار مانومترهای با ستون مهر و موم شده برای اندازه‌گیری و سنجش خلاء نیز به کار می‌روند. هنگامی که مانومتر به فرآیند متصل شده است، بر حسب فشار منبعی که در حال اندازه‌گیری می‌باشد، مایع درون ستون بالا و یا پایین خواهد رفت. برای تعیین میزان فشار، لازم است نوع مایع درون ستون و ارتفاع آن مشخص شود. نوع مایع درون ستون مانومتر بر میزان بالا و یا پایین رفتن آن در پاسخ به فشار تأثیرگذار خواهد بود. برای نمایش فشار توسط گیج فشار مانومتر می‌توان از هر مایعی استفاده کرد. اما مایعاتی که عموماً مورد استفاده قرار می‌گیرند آب، جیوه، و روغن قرمز است. به این دلیل از آب و یا جیوه استفاده می‌شود که چگالی نسبی، انبساط حرارتی، و جرم آنها شناخته شده تر است. بسیاری از مواقع نیز از روغن قرمز استفاده می‌شود، چرا که برخلاف جیوه سمی نبوده و محیط زیست را آلوده نمی‌کند. روغن قرمزهای متعددی با چگالی نسبیهای مختلف در دسترس است که می‌توان با توجه به سازگاری آن با سیستم اندازه‌گیری، انتخاب و مورد استفاده قرار گیرد. برای نمایش ارتفاع و یا در واقع سطح مایع درون ستون یک مانومتر، معمولاً از یک خط کش نصب شده در کنار ستون استفاده می‌شود، گاهی اوقات نیز خطهای درجه بندی را به طور مستقیم بر روی ستون حکاکی می‌کنند. خط کش را می‌توان برای خوانش بر حسب In H2O،In Hg ، و یا PSI درجه بندی کرد. در برخی از موارد، هم درجه بندی In H2O و هم درجه بندی PSI را بر روی یک خط کش قرار می‌دهند. نوع ستون استفاده شده تعیین خواهد کرد که مقدار فشار نشان داده شده فشار گیج فشار است، یا فشار مطلق. در واقع، اگر ستون باز باشد، فشار نشان داده شده توسط مانومتر فشار گیج می‌باشد، و اگر ستون تخلیه و مهر و موم شده باشد، فشار نشان داده شده فشار مطلق خواهد بود.
مانومترها انواع مختلفی دارند، که از آن جمله می‌توان گیج فشار مانومتر مخزن دار، گیج فشار مانومتر مورب، گیج فشار مکلئود، وگیج فشار مانومتر خازنی را نام برد.
گیج فشار ﺑﻮردن ﺗﯿﻮب (Bourdun Tube)
گیج فشار ﺑﻮردون ﺗﯿﻮب ازﯾﮏ ﻟﻮﻟﻪ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﻋﻤﺪﺗﺎً از ﺟﻨﺲ ﻓﻠﺰ ﻗﺎﺑﻞ ارﺗﺠﺎع ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻟﻮﻟﻪ از ﯾﮏ ﻃﺮف ﻣﺴﺪود و از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ آزاد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺳﺮ دوم ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻓﺸﺎر اﻋﻤﺎﻟﯽ ﻣﻨﺤﺮف ﻣﯽ ﮔﺮدد و اﯾﻦ اﻧﺤﺮاف ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﺗﻨﻈﯿﻤﺎت و ﮐﺎﻟﯿﺒﺮاﺳﯿﻮن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮﺟﻊ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻓﺸﺎر ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد. ﻓﺸﺎر ﮔﺎز ورودي ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎز ﺷﺪن ﺗﯿﻮپ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﻌﺎع ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد، ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎ اﻧﺘﻘﺎل اﯾﻦ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﯾﮏ ﻋﻘﺮﺑﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان آن را اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻧﻤﻮد.
اﻧﻮاع ﺑﻮردن ﺗﯿﻮب:
گیج فشار ﺳﻨﺴﻮر ﻧﻮع C
ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯿﻢ، در ﻧﻮع C ﺑﺎ وارد ﺷﺪن ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﺮ آن، ﺳﺮ دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﯿﺮون ﺧﻢ ﺷﺪه ﮐﻪ اﯾﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻓﻨﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺳﻨﺴﻮر ﻧﻮع Cﻣﻌﻤﻮﻻً در داﺧﻞ گیج فشارﻫﺎ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود. ﯾﮏ ﻣﯿﻠﻪ راﺑﻂ ﺑﻪ ﻧﻮك ﻣﺘﺤﺮك ﻟﻮﻟﻪ C و اﻧﺘﻬﺎي دﯾﮕﺮ آن ﺑﻪ ﯾﮏ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻗﻄﺎﻋﯽ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ وﭼﺮخ دﻧﺪه ﺑﺎ ﯾﮏ ﭼﺮخ دﻧﺪه ي ﮐﻮﭼﮏ درﮔﯿﺮ ﺷﺪه ﮐﻪ ﻣﯿﻠﻪ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻋﻘﺮﺑﻪ را ﻣﯽ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪ. و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ گیج فشار وارد ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻋﻘﺮﺑﻪ در روي ﺻﻔﺤﻪ ﻣﻘﺪار ﻓﺸﺎر را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ.
گیج فشار ﺳﻨﺴﻮر ﻧﻮع ﺣﻠﺰوﻧﯽ Spiral Type
ﮔﺎﻫﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ ي ﺑﻮردن ﺑﻪ ﻗﺪري زﯾﺎد ﺷﻮد ﮐﻪ زاوﯾﻪ آن از 360 درﺟﻪ ﺑﮕﺬرد. ﯾﻌﻨﯽ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ داﯾﺮه ﮐﺎﻣﻞ در آﻣﺪه و از آن ﻫﻢ ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﺪ. اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ و دﻗﺖ در اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮارﻣﯽ ﮔﯿﺮد.
گیج فشار ﺳﻨﺴﻮر ﻧﻮع ﺣﻠﻘﻮي Helical Type
ﺑﺮاي اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻓﺸﺎر زﯾﺎد (ﺗﺎ ﺣﺪ 10000 ﭘﻮﻧﺪ ﺑﺮ اﯾﻨﭻ ﻣﺮﺑﻊ، 600 ﺑﺎر) از ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻮردن ﺣﻠﻘﻮي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. گیج فشار ﻫﺎ و ﺛﺒﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻮردن ﻧﻮع ﺣﻠﻘﻮي و ﺣﻠﺰوﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ داراي اﺻﻄﮑﺎك ﮐﻤﺘﺮ و ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ زﯾﺎدﺗﺮي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
گیج فشار دﯾﺎﻓﺮاﮔﻢ (Diaphragm)
گیج فشار دﯾﺎﻓﺮاﮔﻢ، ﯾﮏ ﻣﺒﺪل ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﻓﺸﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي آﺷﮑﺎرﺳﺎزي ﺗﻐﯿﯿﺮات اﻧﺪك ﻓﺸﺎر، ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود. دﯾﺎﻓﺮاﮔﻢ از ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺨﺖ ﯾﺎ داراي اﻧﺤﻨﺎ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﯾﮏ اﻫﺮم ﺑﻪ ﯾﮏ ﻋﻘﺮﺑﻪ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﻓﺸﺎر ﺑﻪ دﯾﺎﻓﺮاﮔﻢ و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ آن، اﻫﺮم ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر اﻋﻤﺎﻟﯽ ﺟﺎﺑﺠﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺪﯾﻦ وﺳﯿﻠﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻓﺸﺎر اﻋﻤﺎل ﺷﺪه را اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﮐﺮد. ﻓﻠﺰ ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ از ﻧﻮع اﻻﺳﺘﯿﮑﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﭼﻮن ﻓﺸﺎر ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ وﺳﯿﻌﯽ وارد ﻣﯽ ﮔﺮدد از اﯾﻦ رو دﺳﺘﮕﺎه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات اﻧﺪك ﻓﺸﺎر، داراي ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
گیج فشار ﮐﭙﺴﻮﻟﯽ (Capsule)
ﯾﮏ ﮐﭙﺴﻮل از دو دﯾﺎﻓﺮاﮔﻢ ﻓﻠﺰي ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه ﮐﻪ در ﻣﺤﯿﻂ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺟﻮش ﺷﺪه اﻧﺪ. ﻓﻀﺎي ﺑﯿﻦ دو دﯾﺎﻓﺮاﮔﻢ ﺑﺎ ﺳﯿﺎل ﺗﺮاﮐﻢ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮي ﺑﺎ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص ﭘﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ.
در ﺑﻌﻀﯽ ﻃﺮح ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﭼﻨﺪﯾﻦ ﮐﭙﺴﻮل را ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺳﺮي ﻧﻤﻮد. در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻓﺸﺎر، ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺠﻤﻮع ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﻫﺎي ﮐﭙﺴﻮل ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ وﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺷﯿﺐ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ.
گیج فشار دﻣﻨﺪه Bellows
از ﯾﮏ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ آﮐﺎردﺋﻮن ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺎﺻﯿﺖ اﻻﺳﺘﯿﮑﯽ داﺷﺘﻪ و در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮردﮔﯽ ﻣﻘﺎوم اﺳﺖ.ﯾﮏ ﺳﺮ اﯾﻦ دﻣﻨﺪه ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﻓﺸﺎر ﺑﺮ آن، ﻃﻮﻟﺶ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺮده و ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﻋﻘﺮﺑﻪ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ آن ﻣﯿﺰان ﻓﺸﺎر ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﺷﻮد.از دﻣﻨﺪه ﻫﺎ ﺑﺮاي اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﭘﺎﯾﯿﻦ ﯾﺎ ﻓﺸﺎر ﻫﺎي ﺧﻼً اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮ ﻓﺸﺎر Pressure Transmitter
ﯾﮑﯽ از ﭘﺮ ﻣﺼﺮﻓﺘﺮﯾﻦ وﺳﺎﯾﻞ اﺑﺰار دﻗﯿﻖ در واﺣﺪﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﯽ، ﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮﻫﺎي ﻓﺸﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻓﺸﺎر، اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎر، ﺟﺮﯾﺎن ﺳﯿﺎﻻت و ارﺗﻔﺎع ﻣﺎﯾﻌﺎت ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود.
اﯾﻦ ﻧﻮع ﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮ در دو ﻧﻮع اﻧﺪازه ﮔﯿﺮ اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎر و ﻓﺸﺎر وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮد و ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﺮوﺳﺲ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ:
ﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮ اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎر DPT
اﯾﻦ ﻧﻮع ﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮﻫﺎ اﺧﺘﻼف دو ﻓﺸﺎر را اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﻟﺬا ﺑﺮاي ﺗﺴﺖ و ﮐﺎﻟﯿﺒﺮاﺳﯿﻮن آﻧﻬﺎ ورودي ﻗﺴﻤﺖ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﯾﯿﻦ (Low Pressure) آﻧﺮا در ﻓﺸﺎر اﺗﻤﺴﻔﺮ آزاد ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻ (High Pressure) ﻣﻘﺪار ﻣﻌﯿﻨﯽ از ﻓﺸﺎر اﻋﻤﺎل ﮐﺮده آﻧﮕﺎه ﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮ را در ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺴﺖ ﯾﺎ ﮐﺎﻟﯿﺒﺮاﺳﯿﻮن ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ.
ﺟﻬﺖ ﺗﺴﺖ و ﮐﺎﻟﯿﺒﺮاﺳﯿﻮن اﯾﻦ ﻧﻮع دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ در واﺣﺪ، از اﻧﻮاع ﭘﻤﭗ دﺳﺘﯽ (Hand Pump) ﺑﺎ دﻗﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ و در ﮐﺎرﮔﺎه از ﮐﺎﻟﯿﺒﺮاﺗﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﯿﻦ وﻟﺘﺎژ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ، ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ وﻟﺘﺎژ 24 وﻟﺖ ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ.
ﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮ ﻓﺸﺎر PT
اﯾﻦ ﻧﻮع ﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﻓﺸﺎر را از ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﮐﺎﻟﯿﺒﺮاﺳﯿﻮن و ﺗﺴﺖ ﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮﻫﺎي ﻓﺸﺎر ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮﻫﺎي اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻓﺸﺎر ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ.
ﯾﮏ DPT از ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي زﯾﺮ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ:
ﯾﮏ Cell ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻨﺴﻮر ﻓﺸﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪو ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺷﺎﻣﻞ دو ﻗﺴﻤﺖ High و Low اﺳﺖ، ﻗﺴﻤﺖ دﯾﮕﺮ ﯾﮏ ﻣﺪار اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺧﺮوﺟﯽ ﺣﺎﺻﻞ از ﺳﻨﺴﻮر را ﺑﻪ ﺳﯿﮕﻨﺎل 4- 20 ﻣﯿﻠﯽ آﻣﭙﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. اﻧﺘﻬﺎي Cell ﺑﻪ ﯾﮏ Manifold وﺻﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﮐﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ در ﺳﺮوﯾﺲ و ﯾﺎ از ﺳﺮوﯾﺲ ﺧﺎرج ﮐﺮدن آن را راﺣﺖ ﺗﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
ﺳﻮﯾﯿﭻ ﻓﺸﺎر Pressure Switch
ﺳﻮﯾﯿﭻ ﻫﺎي ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺷﻮﻧﺪه ﺑﺎ ﻓﺸﺎر اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﯿﻠﻮز ﯾﺎ دﯾﺎﻓﺮاﮔﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ. اﯾﻦ ﺳﻮﯾﯿﭻ ﻫﺎ داراي ﯾﮏ ﭘﯿﭻ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آن ﻣﯽ ﺗﻮان Set point ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺑﺮاي ﺳﻮﯾﯿﭻ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮد. ﻫﺮ ﺳﻮﯾﯿﭻ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻮﯾﯿﭻ High ﯾﺎ Low ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮد و ﻓﻘﻂ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻮﯾﯿﭻ High ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﮐﺎﻟﯿﺒﺮه ﮐﺮدن آن ﻓﺸﺎر را از ﮐﻢ ﺷﺮوع ﮐﺮده ﺗﺎ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﯿﻢ و اﮔﺮ ﺑﺮاي ﺳﻮﯾﯿﭻ Low ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ ﺑﺎﯾﺪ ﻋﻤﻞ ﮐﺮد.
ﺑﺮاي ﺑﺴﺘﻦ ﺳﻮﯾﯿﭻ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻃﻮري ﺳﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎدي ﭘﺮوﺳﺲ ﮐﻠﯿﺪ در ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺳﻮﯾﯿﭻ ﻫﺎي Low ﺑﻪ ﻃﻮر N.O و ﺳﻮﯾﯿﭻ ﻫﺎي High ﺑﻪ ﺻﻮرت N.C ﺑﺴﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.
اﻧﺪازهﮔﯿﺮﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻓﺸﺎر
در اﻧﺪازهﮔﯿﺮﻫﺎي ﻣﺎﻧﻮﻣﺘﺮي و ارﺗﺠﺎﻋﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻓﺸـﺎر اﻧـﺪازهﮔﯿـﺮي ﺷـﺪه ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﺑـﻪ ﮐﻤﯿﺘـﯽ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑـﯽ ﻣﯽﺷﻮد. اﯾﻦ اﻣﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﻄﻌﺎت و اﺟﺰاي اﺿﺎﻓﯽ و اﻓﺰاﯾﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ را ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل دارد و ﻫـﻢ ﭼﻨـﯿﻦ اﺣﺘﻤـﺎل وارد ﺷﺪن ﻧﻮﯾﺰ و اﯾﺠﺎد ﺧﻄﺎ را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ. اﻧﺪازه ﮔﯿﺮﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻓﺸﺎر ﻋﻼوه ﺑـﺮ ﻣﺰاﯾـﺎي ﺧـﺎص اﻧـﺪازه ﮔﯿﺮﻫـﺎي اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ،ﻓﺸﺎر را ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﻪ ﮐﻤﯿﺘﯽ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و از اﯾﻦ ﻧﻈﺮ ﺻـﺮﻓﻪ ﺟـﻮﯾﯽ ﻗﺎﺑـﻞ ﻣﻼﺣﻈـﻪ اي در ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ دﻗﺖ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻧﯿﺰ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ. در اﯾـﻦ ﺑﺨـﺶ ﭼﻨـﺪﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧـﻪ از اﻧـﺪازهﮔﯿﺮﻫـﺎي اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻓﺸﺎر ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽﺷﻮد.
اﺳﺘﺮﯾﻦ ﮔﯿﺞﻫﺎ
اﺳﺘﺮﯾﻦ ﮔﯿﺞ ﻫﺎ ﻣﻌﺮوف ﺗﺮﯾﻦ اﻧﺪازهﮔﯿﺮﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻓﺸﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﺳﺎﺳﺎً ﺑﺮاي اﻧـﺪازه ﮔﯿـﺮي ﻓﺸـﺎرﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ. ﻫﺮ ﮔـﺎه ﺑـﺮ ﺟﺴـﻤﯽ ﻧﯿﺮو وارد ﺷﻮد (ﮐﺸﺶ ﯾﺎ ﻓﺸﺎر) ﺟﺴﻢ در ﺟﻬﺖ ﻧﯿﺮو ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻃﻮل ﻣﯽدﻫﺪ. ﻧﺴﺒﺖ اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿـﺮ ﻃـﻮل ﺑـﻪ ﻃـﻮل اوﻟﯿـﻪ ﺟﺴﻢ، ﺗﻨﺶ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد.
اﻧﺪازهﮔﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﺰو اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻓﺸﺎر
ﻋﻨﺎﺻﺮ ﭘﯿﺰواﻟﮑﺘﺮﯾﮏ ﻋﻨﺎﺻﺮي ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ اﻧﺮژي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﺑﻪ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ و ﺑﺮ ﻋﮑﺲ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ زیر ﻫﺮ ﮔﺎه ﯾﮏ ﻋﻨﺼﺮ ﭘﯿﺰو اﻟﮑﺘﺮﯾﮏ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻮارﺗﺰ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر P ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﻣﯿﻠﯽ وﻟﺖﻣﺘﺮ وﻟﺘـﺎژي ﻣﺘﻨﺎﺳـﺐ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر را ﻧﺸﺎن ﺧﻮاﻫﺪ داد. از اﯾﻦ ﺧﺎﺻﯿﺖ ﺑﺮاي اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﻓﺸﺎر ﻣﯽﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد.
