ورق فولادی Steel Sheet
به طور کلی ورق های فولادی به دو شیوه نورد گرم و سرد تولید می شود. تفاوت در نوع عملیات نورد موجب تفاوت در مشخصات فیزیکی و رفتاری محصول می شود از همین رو دقت به نوع شیوه تولید محصول و انتخاب آن متناسب با نوع کاربرد از اهمیت باالیی برخوردار است. در مقاله ی پیش رو که تنها ۴ دقیقه از زمان شما را خواهد گرفت به بررسی کامل مشخصات و استاندارد ورق های فلزی خواهیم پرداخت. در یک دسته بندی کلی در دنیای متنوع ورق ها هفت نوع ورق فولادی وجود دارد.
ورق فولادی روغنی Cold Rolled Steel Sheet
ورق فولادی Steel Sheet روغنی با متریال ST14 و ST12 تولید می شود. شیت های تولید شده به شیوه نورد سرد به ورق های روغنی معروف بوده، تولید این محصول به گونه ای ست که شمش های فوالدی با ضخامت باال را طی عبور از میان غلطک های نورد از ضخامت باال به ضخامت پایین تبدیل می کنند. ورق فولادی Steel Sheet روغنی به دلیل نحوه تولید از کیفیت باال در ظاهر برخوردار بوده به همین علت بیشترین کاربرد را در مصارفی که ظاهر ورق از اهمیت باالیی برخوردار است، دارد. این محصول توسط واحد های صنعتی مطرح در ایران تولید و به بازار عرضه می گردد.
این شیت ها متناسب با نوع عملیات حرارتی و نوع آلیاژ به کار رفته در ترکیبات آن به سه دسته تقسیم می شود:
• ورق فولادی Steel Sheet St12 یا معمولی
• ورق فولادی Steel Sheet St13 یا نیمه کشش
• ورق فولادی Steel Sheet St14 یا فوق کشش
ضخامت انواع ورق های فلزی استاندارد ضخامت در نظر گرفته شده برای ورق فولادی Steel Sheet روغنی معموال بین ۳۰ صدم میلیمتر تا ۳ میلیمتر و عرض استاندارد ورق فولادی Steel Sheet روغنی برابر با ۱۰۰ و یا ۱۲۵ سانتی متر می باشد. ورق های روغنی به دلیل ضخامت مناسب همچنین کیفیت خوبی که در سطح دارد به عنوان ماده اولیه در تولید ورق گالوانیزه ) ورق سفید ( همچنین ورق رنگی گالوانیزه ) ورق رنگی ( مورد استفاده قرار می گیرد.
ورق گالوانیزه
پایه اصلی ورق گالوانیزه از ورق روغنی می باشد. ورق گالوانیزه به ورق های فوالدی که دارای یک الیه از آلیاژ روی بر سطح خود هستند گفته می شود. استاندارد های مورد استفاده در این محصوالت استاندارد NZS/AS G164 CSA/CAN – ISO A123 ASTM – 1461 , 4680 می باشد. عرض استاندارد ورق گالوانیزه برابر با ۱۰۰ و ۱۲۵ سانتی متر با کوتینگ ۱۰۰ -۱۲۰ – ۱۸۰ – ۲۲۰ و ۲۷۵ می باشد.
ورق گالوانیزه در صنایعی نظیر؛ ساخت سینی کابل، نردبان کابل، لوله های بخاری، سقف های شیروانی، کانال های کولر، ساخت عرشه های فولادی و همینطور ساخت نوع خاصی از لوله آب به کار می رود.
در واقع ورق گالوانیزه به دلیل مقاومت بالایی که در برابر انعکاس گرما، نفوذ رطوبت و زنگ زدگی دارد، در مواردی به کار می رود که ارتباط مستقیم با آب و یا رطوبت وجود داشته باشد.
این ورق فولادی Steel Sheet دارای قابلیت جوشکاری و ماشینکاری است.
کاربرد
شیروانی منازل
کانال کولر
کابینت آشپزخانه
لوله بخاری
لوله‌های آب
هر جا که احتمال خوردگی آهن می باشد.
به دو صورت کلی رول فرم و فابریک در کارخانه تولید می شود.
ورق های رول فرم گالوانیزه با ضخامت های ۱۸/0 تا ۶ میلیمتر و با دو عرض ۱۰۰ سانتیمتر و ۱۲۵ سانتی-متر تولید می شوند.
ورقهای فابریک گالوانیزه هم به دو صورت فابریک ۲۰۰۰×۱۰۰۰ میلیمتر و فابریک ۲۵۰۰×۱۲۵۰ میلیمتر تولید میشوند .
وزن عمومی رول ها بسته به عرض رول یا ضخامت و کارخانه تولید کننده بین ۵ تا ۷ تن میباشد.
فولاد گالوانیزه ( Galvanized Steel) به فولاد پوشش داده شده توسط روی گفته میشود.
ورق فولادی Steel Sheet رنگی
از ورق های گالوانیزه رنگ شده در کوره به وجود می آید تا علاوه بر زنگ زدگی، نسبت به خوردگی در محیطهای اسیدی و قلیایی نیز مقاوم شوند. در ضمن دارای شکلی زیبا و متنوع هستند بنابراین بیشترین کاربرد آن در نماهای داخلی و بیرونی ساختمان یا سقف و بدنه هاست و فقط به صورت رول عرضه میشود.
ورق فولادی Steel Sheet اسیدشویی
ظاهر این ورق فولادی Steel Sheet شبیه ورق روغنی است چون ورق سیاه به وسیله اسیدکلریدریک شسته شده و آلودگیها و ناخالصی های سطحی آن برطرف میشود و سطحی صیقلی پیدا میکند. این ورق فولادی Steel Sheet به دو شکل رول و شیت( برشی و فابریک) عرضه میشود.
ورق فولادی ST
این نوع ورق فولادی Steel Sheet به دلیل دارا بودن ۱/۶ درصد منگنز ، ۵۵ درصد سیلیسیوم ، و ۰/۲ درصد کربن ، مقاومت بالایی در مقابل پیچش و خمش ، خاصیت ارتجاعی و تحمل وزن بالا دارد و همچنین خاصیت جوش پذیری و سایش کاری آن نیز افزایش می یابد . این ورق ها برای ساخت سازه های ساختمانی و صنعتی و شاسی ماشین های سنگین ،جرثقیل و ریل و … نیز استفاده می شود.
ورق های ST ، به۳ دسته گرید مختلف تقسیم می شوند که عبارتند از :
ورق فولادی Steel Sheet ST52
ورق فولادی Steel Sheet ST37
ورق فولادی Steel Sheet ST44
از ورق های ST52 با عنوان ورق های زیر بنایی صنعت نام برده می شود . دلیل آن هم به خاطر طیف وسیع مصرف آنها در صنایع مادر و بالا دستی می باشد .
این نوع ورق سیاه آلیاژی با افزودن عناصر سیلسیوم و منگنز نسبت به ورق فولادی Steel Sheet های ST52 و ST44 از خواص مقاومت در برابر پیچش و خمش ، تحمل وزن و خاصیت ارتجاعی برخوردار است.
فولاد ST37 که به صورت کلیه مقاطع فولادی تولید می گردد، پر مصرف ترین نوع آن ورق فولادی Steel Sheet های ST37 می باشد. این ورق ها در حقیقت بعنوان فولاد های ساختمانی شناخته می شود. فولاد ST37 جزو متریال های آلیاژهای استاندارد DIN آلمان بوده که به مرور زمان به دلیل استفاده از آلیاژ ST37 در سازه های ساختمانی از جمله میلگرد های آجدار، نبشی، ناودانی و انواع ورق که با این متریال ST37 تولید می گشتند، مورد مصرف سازندگان پروژه های ساختمانی قرار می گرفتند. به همین دلیل در اصطلاح عامیانه به این فولاد ( فولاد ساختمانی ) می گویند.
ورق A283
ورق فولادی A283 با کیفیت و گریدهای مختلف نظیر A283 Gr A و A283 Gr D نیز تولید می شود که در این میان ورق A283 Gr C در قیاس با سایر این کیفیت و گریدها در خاورمیانه مصرف چشم گیری دارد و از ورق های پرمصرف و حائز اهمیت در صنعت داخلی به شمار می رود.
ورق A283، یک ورق فولادی Steel Sheet کربن استیل شامل آلیاژی از آهن است. این ورق را می توان نوعی ورق فولادی کم کربن تلقی نمود. ورق A283 گرید C به ورق فولادی A36 شباهت زیادی دارد. هر دو برای ساخت سازه های ساختمانی نظیر پل ها و سایر تأسیسات صنعتی به کار می روند. جوشکاری این ورق ها مطابق با استانداردهای جهانی به سادگی امکان پذیر است.
ورق A516
ورق آلیاژی alloy carbon steel plate A516 ) A516 ) خانواده ای از ورق فولادی Steel Sheet های فولادی بوده که کاربرد اصلی آنها در ساخت مخازن جوشی که نیاز به سختی بالایی دارند. مطابق استاندارد ASTM این ورق گرید در گرید های 55، 60، 65و 70 تولید میشود.
این ورق فولادی Steel Sheet ها عمدتا در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی و جهت ساخت مخازن استفاده می شود.
ورق A516 Gr 70، همچنین به عنوان ورق فولادی ۱٫۰۴۸۱برابر با DIN آلمان شناخته شده است، فولاد دارای کربن با مشخصاتی ویژه برای ورق های مخازن فشار و کاربردهای محیطی درجه حرارت متوسط یا پایین تر است. از این ورق در درجه اول برای ساخت در مخازن تحت فشار که در آن چقرمگی نهایی مهم است بسیار کاربردی است. ورق های A516 گرید ۷۰ در صورتی که ضخامت آنها از ۴۰ میلیمتر تجاوز کند، می بایست نرمالایز گردد.
ورق فولادی Steel Sheet Mo40 یا AISI 4140
نوعی فولاد بسیار مقاوم و با ویژگی های کاربردی بسیار عالی است که برای ساخت آن دسته از تجهیزات صنعتی به کار می رود که تحت فشار یا ضربه و حرارت بالا قرار دارند. این نوع فولاد را جزو فولادهای آلیاژی با کیفیت بالا دسته بندی می کنند. در ترکیب شیمیایی اولیه تهیه این فولاد، عناصری مانند مولیبدن، کربن و کروم وجود دارد. جالب است بدانید فولاد Mo40 در استانداردهای مختلف با عناوین متفاوت شناخته می شود.انواع فولادهای آلیاژی در استاندارد AISI با یک کد چهار رقمی شناخته می شوند. بر همین اساس، برخی از انواع فولادها بر حسب عناصر تشکیل دهنده آن ها در این استاندارد نامگذاری می شوند؛ این عناصر شامل بور، کربن، منگنز، مولیبدن، نیکل، سیلیس، کروم و وانادیوم می باشد.
فولاد AISI 4140 ، یک فولاد آلیاژی بر اساس عناصر کروم، منگنز و مولیبدن است.این فولاد جزو آلیاژهای کم کربن دسته بندی می گردد و دارای توان کششی و مقاومت به سختی بسیار بالایی می باشد.
ورق فولادی Steel Sheet ضد سایش یا ورق هاردوکس
Hardox یک ورق فولادی Steel Sheet ضد سایش بسیار مقاوم است ورق هاردوکس در سراسر جهان توسط شرکت سوئدی SSAB تولید و صادر میشود.
این فولاد حتی تحت بارهای مکانیکی بزرگ، همچنان خاصیت ضد سایشی خود را دارد. این فولاد به ویژه برای شرکت‌هایی مناسب است که سنگ‌ها و ماسه سنگی را با استفاده از بیل مکانیکی جمع‌آوری می‌کنند.
این مواد با تناسب یکنواخت ، در آلیاژ ریزی و سختی و قدرت بالا مشخص میشوند. وزن ساختار تولید شده به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. به دلیل قدرت بالای این مواد می توان از ورق فولادی Steel Sheet های نازک تر ورق هاردوکس نیز استفاده کرد. ورق هاردوکس مقاومت منفی خود را حتی در دماهای پایین از دست نمی‌دهد. از آنجا که این ورق‌ها و صفحات، جوش پذیری و خواص مکانیکی بسیار خوبی دارند، تعمیر و نگهداری بعدی قطعات مشکل نیست.
با انتخاب صفحات با سطوح سختی بالاتر، می توان وزن ساخت و ساز را تا ۱۵٪ کاهش داد. افزایش ۵۰ برینل باعث افزایش طول عمر قطعه تا ۵۰ تا ۸۰ درصد میشود . ورق هاردوکس فولاد خشک و متعادل است. این ورق فولادی Steel Sheet ها با سخت شدن و خنک کردن، خواص برجسته ای را تولید می کنند که اگر به صورت نادرست استفاده شود باعث از بین رفتن ورق فولادی Steel Sheet می شود. بنابراین در هنگام خم شدن، جوشکاری، برش و سنگ زنی باید اقدامات احتیاطی و اقدامات حفاظتی انجام شود .
ورق فولادی Steel Sheet نسوز یا 14Cr Mo45
این خصوصیات اغلب به دلیل وجود عنصر کروم Cr در پدید آمده و با افزایش دما، باید مقادیر کروم بیشتری با آن ها آلیاژ شود تا از سوختن (درشت دانه شدن) فولاد جلوگیری به عمل آید. از فولاد نسوز برای ساخت و مقاوم به دمای بالا، لوله‌های تاسیسات دیگ‌های بخار و مبدل های حرارتی، پره ی توربین‌های گازی و بخاری، سوپاپ دود موتورهای احتراقی و … استفاده میشود. در مقابل حرارت تا دمای ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد مقاوم بوده و در تمامی مواردی که قطعه در معرض حرارت یا آتش قرار می‌گیرد قابل استفاده است.
ورق های نسوز به نام ۱۴Cr Mo45 steel plate نیز معروف می باشد.
ورق فولادی Steel Sheet نسوز 4841
با نام دقیق تر 1.4841 یا 310 استیل نسوزیست که با توانایی تحمل حرارت قریب به 1200 درجه سلسیوس به عنوان ماده اولیه و اصلی ساخت چنین کوره هایی مورد استفاده قرار می گیرد . در راه یافتن مراکز فروش ورق فولادی Steel Sheet نسوز 4841 لازم است تا بدانیم ، زمانی که آلیاژی دارای 24 الی 26% کروم و 19 الی 22% نیکل در ساختار خود باشد، طبیعی است که این محصول توانایی زیادی برای تحمل گرمای زیاد داشته و بدون پوسته پوسته شدن ، اکسیداسیون در دمای بالا یا تغییر فرم به فعالیت خود ادامه می دهد .
از این گذشته در کنار بدنه اصلی کوره های مذکور ، گاهی سینی های حمل برای پخت چینی ، پاتیل های حمل مذاب هایی فلزی اما غیر آهنی مانند روی ، مس ، آلومینیوم و همچنین ملاقه های برداشت و انتقال مذاب نیز مستلزم ساخته شدن از آلیاژی نسوزند که در این مورد ورق نسوز 4841 گزینه مناسبی به حساب می آید.
ورق فولادی Steel Sheet نسوز 4845
ورق 1.4845 جزء خانواده آلیاژ های استنلس استیل یا همان زنگ نزن می باشد. که در استاندارد DIN آلمان با نام استیل 310 نیز شناخته می شود. و همچنین با مشخصه X8CrNi25-21 نیز در میان فولادها معروف می باشد. همچنین این آلیاژ با نام استیل نگیر 310 نیز در بازار به کار برده می شود. این فولاد دارای 2 نوع 310 و 310S می باشد. استیل 310S ورژن کم کربن استیل 310 است که قابلیت جوشکاری بهتری داشته ولی استحکام دمای بالای آن در مقایسه با 310 کمتر است.
میزان بالای کروم و نیکل در ورق 1.4845 علاوه بر اینکه مقاومت در برابر حرارت آن را افزایش داده است. سبب افزایش مقاومت به خوردگی بخصوص در محیط های مایع می شود.
