پمپ Pump دستگاهی است که با ازدیاد فشار سیال تراکم ناپذیر (مایع) باعث انتقال آن از نقطهای به نقطه دیگر میگردد. بطور کلی پمپ به دستگاهی گفته میشود که انرژی مکانیکی را از یک منبع خارجی دریافت کرده و به سیالی که از آن عبور میکند انتقال میدهد که در نتیجه آن انرژی سیال بعد از خروج از پمپ افزایش مییابد. در پمپها تغییرات انرژی سیال همواره به صورت تغییر فشار سیال مشاهده میگردد.
پمپPump انرژی مکانیکی را به انرژی هیدرولیکی تبدیل میکند که باعث افزایش انرژی پتانسیل فشار سیال عبوری از پمپ و افزایش انرژی جنبشی (سرعت سیال) میشود که در نتیجه انتقال سیال را فراهم میکند.
به عبارت دیگر از پمپ Pump برای انتقال سیال از یک نقطه به نقطه دیگر، جابجایی سیال در یک سیستم لوله کشی و یا مدارهای هیدرولیکی، و یا انتقال سیال به یک ارتفاع معین استفاده میشود.
عوامل مختلفی در ساخت و تولید انواع پمپها با ساختمان و طرز کارهای مختلف تاثیر گذارند که از آن جمله میتوان به مواردی نظیر: مقدار حجم مورد نیاز سیال عبوری از پمپ در واحد زمان، فشار مور نیاز، ارتفاع مورد نیاز، مشخصات هیدرولیکی سیستم و همچنین مشخصات فیزیکی و شیمیایی سیال مانند ویسکوزیته، وزن مخصوص، درجه حرارت، خورندگی، و وجود اجسام ناخالص و گازهای همراه با سیال اشاره کرد.
در واقع به طور کلی پمپ Pump به دستگاهی گفته می شود که انرﮊی مکانیکی را از یک منبع خارجی اخذ و به سیال مایعی که از آن عبور می کند، انتقال می دهد. در نتیجه انرﮊی سیال پس از خروج از این دستگاه (پمپ) افزایش می یابد. در پمپ ها تغییرات انرﮊی سیال همواره به صورت تغییر فشار سیال مشاهده می گردد. از پمپها برای انتقال سیال به یک ارتفاع معین و یا جا به جایی آن در یک سیستم لوله کشی و یا هیدرولیک استفاده می نمایند. به عبارت کلی تر از پمپ Pump برای انتقال سیال از یک نقطه به نقطه دیگر استفاده می کنند. پمپها دارای انواع مختلفی هستند که هرکدام دارای کاربرد خاصی می باشند.
پمپ pump دستگاهی است که با ازدیاد فشار سیال باعث انتقال آن ازنقطه ای به نقطه ای دیگر میگردد. اساس کار پمپ گریز از مرکز براساس نیروی گریز از مرکز است، به این صورت که قسمت متحرک پمپ تحت حرکت دورانی قطرات آب را از مرکز به خارج پرتاب میکند،چون قطرات دارای سرعت زیاد میباشند در برخورد با پوسته سرعت آنها به فشار تبدیل میگردد. در واقع اساس کار آنها بر اعمال نیروی گریز از مرکزو تبادل اندازه حرکت در پره های پروانه به واحد وزن مایع مبتنی است
نیاز انسان به آب و جابجایی آن از نقطه ای به نقطه ای دیگر سبب شد که انسان به فکر ساخت دستگاهی که این مشکل رابرطرف کند بیافتد. اولین نمونه های پمپ ها که نیروی محرک آنها توسط انسان یاحیوانات تامین میشد، توسط مصریان باستان در 17 قرن پیش از میلاد مسیح ساخته شد و مورد استفاده قرار گفتند.آنها توانسته بودند آب را با پمپ های رفت و برگشتی از عمق 91.5 متر ی زمین بیرون بکشند. در یونان باستان نیز پمپ های رفت و برگشتی با طرح ساده 4 قرن قبل از میلاد ساخته شده بود. تاریخ مشخصی در مورد ابداع پمپهای سانتریفیوژوجود ندارد ،اما گفته میشود که نقاشیهای لئوناردو داوینچی در قرن پانزدهم میلادی نشان میدهد که چگونه با اعمال نیروی گریزازمرکز به آب درون یک لوله خمیده ، آب را تا مقدار معینی بالا برد.
اولین پمپهای سانتریفیوژ در اواخر قرن هفدهم و اوایل قرن هجدهم توسط مهندسین فرانسوی و ایتالیایی ساخته شده و کاربرد عملی یافتند (1732). در نیمه های قرن نوزدهم عیب اصلی پمپهای رفت و برگشتی که عبارت از مقدار جریان پایین می باشد، موجب این شدکه پمپ های سانتریفیوژ با استقبال بیشتری روبرو شوند و جایگاه وسیعتری در صنعت پیدا کنند.
یک پمپ Pump هیدرولیکی انرژی مکانیکی را از طریق عامل ایجاد فشار ( پیستون، چرخ دنده، پره و غیره ) به سیال منتقل می نماید. پمپ ها در صنایع مختلف کاربردهای متفاوت دارند مثلاً در یک نیروگاه حرارتـی از پمپ به منظور آب رسانی دیگ های بخار بهره برداری می شـود، در صورتی که در نیروگاه آبی پمپ را به منظور تأمین جریان آب مورد نیاز دستگاه های خنک کننده ( نظیر سیستم خنک کننده قطعات ژنراتور ) بکار می برند یا آب نشتی و اضافی را توسط آن از مخازن آب انبار به درون رودخانه تخلیه می نمایند. به طور کلی می توان گفت همان گونه که کار قلب بگردش درآوردن جریان خون در بدن است، در یک سیستم هیدرولیکی می توان از پمپ به عنوان قلب سیستم یاد کرد چرا که وظیفه پمپ در چنین سیستمی، بگردش در آوردن جریان سیال است.
درصنایع مدرن امروزی برای بهره گیری از پمپ ها، از الکترو موتورهایی استفاده می شود که سرعت آن ها را می توان تغییر داده و با این عمل مقدار فشار و جریان مایع را کنترل نمود.
عوامل مختلفی نظیر نحوه انتقال انرژی توسط پمپ به سیال، ساختمان داخلی پمپ، نوع سیال عبوری از پمپ، موارد استفاده پمپ، حتی وضعیتی که پمپ نصب میشود، باعث شده اند که تقسیم بندیهای متعددی برای پمپها صورت پذیرد و اسامی مختلفی به آنها اختصاص داده شود. بطور مثال میتوان به: پمپهای شیمیایی، پمپهای خلاء، پمپهای چاه عمیق پالایشگاهی، پمپهای فاضلابی، پمپهای عمودی و یا افقی، پمپهای همه کاره، پمپهای لجن کش و غیره اشاره کرد.
اصلی ترین نوع تقسیم بندی پمپها بر مبنای نحوه انتقال انرژی به سیال میباشد. که بر اساس آن، پمپها به دو دسته کلی زیر تقسیم میگردند:
·پمپهای دینامیکی (Dynamic Pumps )
·پمپهای جابجایی مثبت (Positive Displacement Pumps)
در پمپ Pump دینامیکی انتقال انرژی به سیال بطور دائمی انجام میگیرد. انواع پمپهای دینامیکی شامل پمپهای گریز از مرکز، پمپهای محیطی و پمپهای خاص میشوند.
در پمپهای جابجایی مثبت انتقال انرژی به سیال بطور تناوبی یا پریودیک انجام میگیرد. انواع پمپهای جابجایی مثبت شامل پمپهای رفت و برگشتی و پمپهای گردشی میشوند.