هاردنر Hardener: انواع هاردنر: دزمادور Desmodur، تتا TETA، دتا DETA، کرونیت Coronate و IPDA
هاردنر (Hardener) به معنای سخت کننده جزئی از انواع خاصی از مخلوط هاست. هاردنر در بعضی از مخلوط ها برای افزایش مقاومت مورد استفاده قرار می گیرد و در مخلوط های دیگر می تواند به عنوان ترمیم کننده استفاده شود.
این ماده می تواند یک واکنش دهنده یا کاتالیزور در واکنش شیمیایی باشد که در طی فرآیند اختلاط رخ می دهد. سخت کننده ممکن است به عنوان شتاب دهنده نیز شناخته شود.
این ترکیب شیمیایی به دو شکل در ساخت و ساز کاربرد دارد؛ در نوع اول به عنوان جزء واکنش زا و سخت کننده در محصولات دو جزئی رزینی مانند اپوکسی ها ، سیلیکونها ( هاردنر سیلیکون ) پلی یورتان ها و پلی یورا ها مورد استفاده قرار می گیرد.
هاردنر اپوکسی
هاردنر اپوکسی شامل مولکول‌هایی است که می‌تواند با گروه‌های رزینی واکنش دهد که به عنوان عوامل پخت یا عوامل پیوند عرضی نیز شناخته می‌شوند. مولکول‌های نوع اپوکسی، مولکول‌های رزین را قادر می‌سازند تا به یکدیگر متصل شوند و یک شبکه سه بعدی تشکیل دهند. معمولاً مولکول‌های هاردنر اپوکسی بسیار کوچکتر از مولکول‌های رزین هستند و بنابراین ویسکوزیته کمی دارند. افزودن یک هاردنر به یک رزین، بسته به ویسکوزیته و شکل ماده هاردنر و میزان استوکیومتری آن در مخلوط، ویسکوزیته مخلوط را به میزان مختلف کاهش می‌دهد. هاردنر اپوکسی در حقیقت واکنش پخت رزین اپوکسی را تقویت یا کنترل می‌کند. هاردنر اپوکسی به دو دسته کلی نوع اپوکسی قلیایی و نوع اپوکسی اسیدی تقسیم میشود.
هاردنر اپوکسی نوع آمینی
ترکیبات آمین به آمین‌های اولیه، ثانویه و سوم طبقه‌بندی میشود که در آنها به ترتیب یک، دو و سه مولکول آمونیاک (NH۳) جایگزین هیدروکربن می‌گردد. آمین‌ها را با توجه به تعداد آمین در یک مولکول، مونوآمین، دی امین، تری آمین یا پلی آمین می‌نامند. آمین‌ها با توجه به انواع هیدروکربن‌های درگیر، به آمین‌های آلیفاتیک اولیه و ثانویه، سیکل آمین‌ها، آمین‌های آروماتیک و دیگر آمین‌ها طبقه‌بندی می‌شوند و همه آنها از عوامل مهم پخت رزین اپوکسی هستند.
آمین‌های حلقوی
در برخی ازموارد فقط به خواص رزین‌های پخته شده متوسط بین آمین‌های آلیفاتیک و آروماتیک نیاز است، که آمین‌های سیکلوآلیفاتیک این شکاف را پر می‌کنند. چهار سیکلو آلیفاتیک عمده عبارتند از پیپریدین، N آمینو اتیل پیپرازین ( AEP)، منتاندیادمین و m-زایلن دی آمینMXD) ).
پیپریدین دارای یک هیدروژن فعال برای واکنش است. با این حال، آمین سوم حاصل شده از قدرت کاتالیستی کافی برای بهبود پلیمریزاسیون اپوکسی برخوردار است. این امر منجر به عمر مفید طولانی‌تر و گرمازایی پایین‌تر اما با سایر خواص معادل پلی آمین‌های آلیفاتیک میشود. اما به دلیل سمیت آن همچنان محدودیت‌هایی در به کارگیری آن وجود دارد.
N آمینو اتیل پیپرازین در مقایسه با هاردنرهای سری DETA باعث بهبود مقاومت در برابر ضربه میشود.
منتاندیامین از طریق کاهش ویسکوزیته مخلوط‌های رزین، عملیات را آسان می‌کند و مقاومت در برابر دما را در مقایسه با مواد آلیفاتیک بهبود می‌بخشد. با این حال، خواص آن به اندازه مواد آروماتیک خوب نیست.
آمین‌های آروماتیک
آمین‌های آروماتیک به طور کلی بهترین ویژگی‌های اپوکسی‌های آمین شده را دارند. به طور خاص، این نوع مواد باعث افزایش مقاومت دمایی و شیمیایی و افزایش عمر مفید می‌شوند. علاوه بر این، در سال‌های اخیر بسیاری از مواد آروماتیک به دلیل خطرات احتمالی سلامتی، توسط سازمان‌های دولتی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. سه ماده اصلی آروماتیک به شرح زیر است: استفاده به عنوان ترکیبات قالب‌ریزی و سازه، چسب‌های نواری، و پیش سازهای لمینیت از کاربردهای اصلی این فرمول‌ها هستند.
MPDAمقاومت دمایی 155 تا 170 درجه سانتیگراد در مقایسه با 93 درجه تا 107 درجه سانتیگراد برای مواد آلیفاتیک را فراهم می‌کند. خواص MDA تا حدودی کمتر از MPDA است، با این حال، چون قطبیت آن کمتر است، باعث بهبود ثابت دی الکتریک و ضریب افت میشود.
پلی آمیدها
پلی آمیدهایی که برای پخت اپوکسی استفاده می‌شوند آمینو پلی آمیدها هستند که به عنوان آمیدوپلی آمین‌ها نیز شناخته می‌شوند. آنها اسیدهای چرب دی مریزه یا پلیمرزه شده‌ای هستند که با آمین‌های آلیفاتیک مختلف مانند اتیلن دی آمین، DETA، TETA و TEPA واکنش می‌دهند. مولکول‌های حاصل بسیار بزرگ هستند و حاوی سطوح متفاوتی از هیدروژن‌های آمین اولیه و ثانویه، آمیدهای واکنشی و گروه‌های کربوکسیل هستند که همگی می‌توانند به پخت اپوکسی کمک کنند. آمینو پلی آمیدها به طور قابل توجهی نوسانات را کاهش می‌دهند، انعطاف‌پذیری و مقاومت در برابر ضربه، و مقاومت در برابر آب (حتی تا آنجا که باعث پخت در زیر آب می‌شوند) را افزایش می‌دهند. این مواد مقاومت شیمیایی ضعیفی دارند و دمای انحراف گرمای آن کم است. از کاربردهای اصلی آنها می‌توان به پوشش‌ها و چسب‌ها اشاره کرد.
هاردنر پلی اورتان
هاردنر پلی یورتان به عنوان جزء دوم رزین های پلی یورتان استفاده می شود. این نوع بر پایه هگزا متیلن دی ایزوسیانات(HDI) است. هاردنرپلی اورتان باعث مقاومت شیمیایی دربرابرحلال و چسبندگی لایه های مختلف رنگ و انعطاف پذیری میشود و همچنین قابلیت حل شدن دراسترها و کتون هاو هیدروکربن های آروماتیک رادارد نوع پلی اورتان مورد استفاده دررنگهای پلی اورتان اتومبیلی و رنگهای پلی اورتان صنعتی برای سطوح فلزات برای مقاومت دربرابرشرایط جوی مورداستفاده قرارمیگیرد.
